برلیانس
سراتو
آریو
قطعات بدون دسته
همه محصولات
انواع فیلتر در خودرو – در بخش اول به فیلترهای موتور و سوخت رسانی، فیلترهای سیستم تهویه و کابین و فیلترهای سیستم انتقال نیرو و هیدرولیک پرداخته شد و در این بخش به فیلترهای سیستم خنک‌کننده، فیلترهای سیستم ترمز و ایمنی، فیلترهای سیستم اگزوز و کنترل آلایندگی و فیلترهای مخصوص و جانبی در برخی خودروها خواهیم پرداخت.
فیلترهای سیستم خنک‌کننده:
فیلتر آب رادیاتور (Coolant Filter) – :
وظیفه این فیلتر که به آن فیلتر ضد رسوب رادیاتور نیز گفته می‌شود جلوگیری از ورود ذرات معلق، زنگ‌زدگی، رسوبات و ناخالصی‌ها به سیستم خنک‌کننده خودرو است. این فیلتر کمک می‌کند تا عملکرد سیستم خنک‌کننده بهینه بماند و از ایجاد رسوب در مجاری رادیاتور و موتور جلوگیری شود. این فیلتر در مدل های مغناطیسی، مکانیکی، شیمیایی یا ترکیبی از موارد نام برده موجود می‌باشد. عمر مفید این فیلتر بسته به نوع آن بین 6 ماه تا یک سال می‌باشد.
فیلتر درپوش رادیاتور (Radiator Cap Filter) – :
وظیفه این فیلتر که در برخی سیستم‌های خنک‌کننده خاص (مانند خودروهای صنعتی، آفرود، یا ماشین‌آلات سنگین) استفاده می‌شود، جلوگیری از ورود ذرات معلق، زنگ‌زدگی، رسوبات و آلودگی‌ها به داخل مدار خنک‌کننده می‌باشد. این قطعه معمولاً در سیستم‌های خنک‌کننده صنعتی یا برخی خودروهای خاص استفاده می‌شود و با کمک آن، عملکرد بهینه موتور و سیستم خنک‌کننده حفظ می‌شود. فیلتر درپوش رادیاتور معمولاً شامل یک فیلتر توری یا یک لایه جاذب است که داخل درپوش رادیاتور تعبیه شده است. هنگام گردش مایع خنک‌کننده، این فیلتر ذرات معلق را جذب کرده و اجازه ورود آن‌ها به موتور را نمی‌دهد.
فیلترهای سیستم ترمز و ایمنی:
فیلتر بوستر ترمز (Brake Booster Filter) – :
یکی از اجزای سیستم ترمز خودرو است که در برخی خودروها برای بهبود عملکرد بوستر ترمز به کار می‌رود. بوستر ترمز بخشی از سیستم ترمز است که نیروی وارده از راننده روی پدال ترمز را تقویت می‌کند تا ترمزگیری راحت‌تر و مؤثرتر انجام شود. معمولاً در سیستم‌هایی که از بوستر خلأ (Vacuum Brake Booster) استفاده می‌کنند، وجود دارد و نقش و عملکرد آن ممانعت از ورود گرد و غبار، روغن، رطوبت و سایر آلاینده‌ها به داخل بوستر خلأ می‌باشد و اینگونه از آسیب‌دیدگی و خرابی زودرس بوستر ترمز جلوگیری می‌کند. این فیلتر معمولاً عمر بالایی دارد اما در صورت مشاهده کاهش عملکرد ترمز یا مشاهده آلودگی در سیستم، بهتر است بررسی و در صورت نیاز تعویض گردد.
فیلتر هوای سیستم ترمز ضد قفل (ABS Air Filter) – برای حفظ عملکرد سیستم ترمز ضدقفل
سیستم ترمز ضد قفل (ABS) یکی از مهم‌ترین فناوری‌های ایمنی در خودروها است که از قفل شدن چرخ‌ها در هنگام ترمزگیری شدید جلوگیری می‌کند. برخی خودروها، به‌ویژه مدل‌هایی که از بوستر خلأ یا سیستم‌های پنوماتیکی در ترمزهای خود استفاده می‌کنند، دارای فیلتر هوای مخصوصی در سیستم ABS هستند. این فیلتر وظیفه دارد از ورود آلودگی‌ها، گرد و غبار و رطوبت به اجزای حساس سیستم ترمز ABS جلوگیری کند. عمر مفید این فیلتر آن بین 30 تا 50 هزار کیلومتر کارکرد می‌باشد.
فیلترهای سیستم اگزوز و کنترل آلایندگی:
فیلتر کاتالیزور (Catalytic Converter Filter) – :
این فیلتر که به آن کاتالیست اگزوز یا مبدل کاتالیزوری (Catalytic Converter) نیز گفته می‌شود، یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم اگزوز خودرو است که وظیفه‌ی کاهش آلاینده‌های خروجی از موتور را بر عهده دارد. این قطعه، گازهای سمی ناشی از احتراق سوخت را تصفیه کرده و آن‌ها را به گازهای کم‌ضرر تبدیل می‌کند یا بصورت دقیق‌تر تبدیل گازهای سمی مانند مونوکسید کربن (CO)، هیدروکربن‌های نسوخته (HC) و اکسیدهای نیتروژن (NOx) به گازهای بی‌ضرر مانند دی‌اکسید کربن (CO₂)، بخار آب (H₂O) و نیتروژن (N₂).
اجزای این فیلتر شامل دو قسمت می‌باشد
قسمت اول ساختار لانه‌زنبوری (Honeycomb) که شامل شبکه‌ای از کانال‌های سرامیکی یا فلزی که سطح تماس گازهای خروجی با مواد کاتالیزوری را افزایش می‌دهد و
قسمت دوم مواد کاتالیزوری (فلزات گران‌بها) که شامل پلاتین (Pt)، رودیوم (Rh) و پالادیوم (Pd) که باعث تسریع واکنش‌های شیمیایی و تجزیه آلاینده‌ها می‌شوند. عمر مفید این فیلتر بین 80 تا 150 هزار کیلومتر می‌باشد.
فیلتر دوده (DPF – Diesel Particulate Filter) – در خودروهای دیزلی برای جذب ذرات دوده
یکی از اجزای حیاتی در سیستم اگزوز خودروهای دیزلی است که وظیفه‌ی جذب و حذف ذرات معلق (دوده) حاصل از احتراق سوخت دیزل را بر عهده دارد. این فیلتر کمک می‌کند میزان آلودگی هوا کاهش یافته و استانداردهای زیست محیطی رعایت شود.
عملکرد این فیلتر طی دو فرایند جذب ذرات معلق دوده که در آن فیلتر دوده مانند یک توری سرامیکی با ساختار لانه‌زنبوری عمل کرده و دوده‌ی خروجی از موتور را به دام می‌اندازد عمل کرده و در فرایند دوم سوزاندن و حذف دوده است که به آن فرآیند احیاء (Regeneration) نیز گفته می‌شود، طی این فرایند دوده‌ها در دمای بالا (حدود 600 درجه سانتی‌گراد) می‌سوزند و به دی‌اکسید کربن (CO₂) و بخار آب (H₂O) تبدیل می‌شوند. فرایند احیاء بنا به شرایط به دو روش صورت می‌گیرد، احیای فعال برای زمانی که دمای اگزوز پایین باشد، سیستم به‌طور خودکار سوخت اضافی تزریق می‌کند تا دوده‌ها را بسوزاند و احیای غیرفعال برای زمانی که خودرو در سرعت‌های بالا حرکت کند، دمای اگزوز به‌طور طبیعی بالا رفته و دوده‌ها می‌سوزند.
فیلترناکس (NOx Filter) – :
این فیلتر یکی از اجزای سیستم کاهش آلایندگی در خودروهای دیزلی است که برای کاهش میزان اکسیدهای نیتروژن (NOx) در گازهای خروجی از موتور به کار می‌رود. فیلتر ناکس معمولاً بخشی از سیستم کاهش کاتالیزوری انتخابی (SCR – Selective Catalytic Reduction) است و نقش مهمی در بهبود کیفیت هوا و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی دارد. این فیلتر به همراه سیستم SCR و محلول اوره(DEF یا AdBlue) باعث تبدیل اکسیدهای نیتروژن به نیتروژن بی‌ضرر و بخار آب می‌شود. اکسیدهای نیتروژن یکی از عوامل اصلی آلودگی هوا و باران اسیدی هستند. این سیستم باعث کاهش قابل‌توجه میزان این آلاینده‌ها می‌شود. فیلتر ناکس به موتور اجازه می‌دهد در دمای بالاتر و راندمان بهتر کار کند، زیرا آلاینده‌های مضر بعد از احتراق کنترل می‌شوند. عمر فیلتر بسته به نوع خودرو و شرایط رانندگی متغیر است، اما معمولاً بین 150 تا 300 هزار کیلومتر نیاز به سرویس یا تعویض دارد.
فیلترهای مخصوص و جانبی در برخی خودروها:
فیلتر روغن کمک‌فنر (Shock Absorber Oil Filter) – :
یکی از اجزای مهم در سیستم تعلیق خودرو است که نقش کلیدی در حفظ عملکرد صحیح کمک‌فنرها دارد. این فیلتر معمولاً در خودروهای دارای سیستم تعلیق هیدرولیکی یا کمک‌فنرهای پیشرفته هیدرولیکی استفاده می‌شود. وظیفه اصلی این فیلتر، حذف ذرات آلاینده، گرد و غبار، و رسوبات از روغن هیدرولیک کمک فنر است. این کار از سایش زودرس اجزا و کاهش عملکرد کمک‌فنر جلوگیری می‌کند. با حذف ناخالصی‌ها، اصطکاک غیرضروری در سیستم کاهش یافته و عمر مفید کمک فنر افزایش می‌یابد. در نهایت روغن تمیز باعث می‌شود کمک فنر به‌صورت یکنواخت کار کند و از افت عملکرد در طول زمان جلوگیری شود. تعویض این فیلتر بستگی به نوع خودرو و میزان کارکرد آن دارد، اما معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ هزار کیلومتر توصیه می‌شود. همچنین، در صورت مشاهده نشانه‌های خرابی، بهتر است زودتر تعویض شود.
فیلتر کمپرسور هوا (Air Compressor Filter) – :
این فیلتر یکی از اجزای مهم در سیستم‌های هوای فشرده خودرو، مخصوصاً در خودروهای دارای سیستم‌های پنوماتیک مانند سیستم تعلیق بادی، ترمزهای بادی (در خودروهای سنگین)، و برخی سیستم‌های کمکی موتور است. این فیلتر، ذرات گرد و غبار، رطوبت، روغن و آلودگی‌های دیگر را از هوای ورودی به کمپرسور حذف می‌کند و با جلوگیری از ورود ذرات آلاینده، سایش و خوردگی در اجزای داخلی کمپرسور کاهش یافته و عمر مفید آن افزایش می‌یابد. زمان تعویض فیلتر کمپرسور هوا بسته به نوع خودرو و میزان استفاده، معمولاً هر ۲۰ تا ۴۰ هزار کیلومتر یا بر اساس توصیه سازنده می‌باشد.
فیلتر سیستم تهویه باتری (Battery Vent Filter) – :
فیلتر سیستم تهویه باتری یکی از اجزای مهم در خودروهای هیبریدی و برقی است که وظیفه اصلی آن محافظت از باتری و خنک‌سازی آن از طریق جریان هوای تمیز می‌باشد. این فیلتر از ورود آلودگی، گرد و خاک، و اجسام ریز به سیستم خنک‌کننده باتری جلوگیری می‌کند. باتری‌های لیتیوم-یونی به دمای مناسب برای عملکرد بهینه نیاز دارند. این فیلتر با کمک سیستم تهویه، به خنک‌سازی باتری و جلوگیری از گرمای بیش از حد کمک می‌کند و این فرایند باعث کاهش استهلاک و افزایش عمر مفید باتری می‌شود. نتیجه نهایی باتری سالم‌تر و خنک‌تر، راندمان بهتر در تأمین انرژی برای موتور الکتریکی خودرو است. زمان تعویض فیلتر تهویه باتری بسته به نوع خودرو، هر 30 تا 60 هزار کیلومتر یا طبق توصیه سازنده می‌باشد. در برخی خودروها مانند تسلا مدل 3 و تویوتا پریوس فیلترهای قابل شست‌وشو تعبیه شده که می‌توان آن‌ها را تمیز کرد.
نکات قابل توجه در مورد فیلترها
تعویض به موقع:
فیلترها باید به طور دوره‌ای و طبق توصیه سازنده خودرو تعویض شوند. عدم تعویض به موقع فیلترها می‌تواند باعث کاهش عملکرد و افزایش استهلاک قطعات خودرو شود.
استفاده از فیلتر مناسب:
استفاده از فیلترهای با کیفیت و مناسب با نوع خودرو، اهمیت زیادی دارد. فیلترهای نامناسب می‌توانند باعث آسیب به قطعات خودرو شوند.
بررسی دوره‌ای:
فیلترها باید به طور دوره‌ای بررسی شوند و در صورت لزوم تعویض شوند.
نتیجه‌گیری
انواع فیلتر در خودرو نقش مهمی در عملکرد و طول عمر خودروهای سواری ایفا می‌کنند. با تعویض به موقع و استفاده از فیلترهای مناسب، می‌توانید از سلامت خودرو خود اطمینان حاصل کنید و از مزایای آن بهره‌مند شوید.
